Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΒΙΒΛΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΒΙΒΛΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 26 Απριλίου 2012

Κυριακή 3 Απριλίου 2011

Το Τέλος του Εφιάλτη


 (Σύντομη περιγραφή )

Γιατί περιπολούσαν και ενέδρευαν δέκα χρόνια συνέχεια οι Σπαρτιάτες στο Καλλίδρομο; Γιατί ο Αθηνάδης δολοφόνησε τον Εφιάλτη το 469 π.Χ.; Ποιον ρόλο έπαιξε στη δολοφονία η Φοίβη, η πρώην σύζυγος του Εφιάλτη; Ποιες ήταν οι απόψεις των Σπαρτιατών για τη ζωή και τον θάνατο, την αγάπη και τον έρωτα, τον πόλεμο και την τέχνη, τη μύηση και την αλήθεια; Ποιος ο δικός τους δρόμος για τη γνώση; "Τι θα απογίνω;" είπε η Φοίβη. "Δεν έχω μέλλον, αλλά αυτό αντέχεται. Ανυπόφορο είναι που δεν έχω παρελθόν. Μπορώ να ζήσω χωρείς μέλλον, αλλά θέλω να πεθάνω γιατί το παρελθόν μου είναι μια ψευδαίσθηση. Μια οφθαλμαπάτη. Δεν έχω τίποτα δικό μου πια. Ούτε καν αναμνήσεις..."

Το ιστορικό γεγονός του θανάτου του προδότη και φυγόδικου Εφιάλτη, από κάποιον Αθηνάδη, το 469 πΧ (11 χρόνια μετά τη μάχη των Θερμοπυλών δηλαδή), καταγράφεται από τον Ηρόδοτο, που υπόσχεται πως θα επανέλθει σε μεταγενέστερο βιβλίο του για να αποκαλύψει τους λόγους και τον τρόπο του θανάτου, πράγμα όμως, που τελικά, ποτέ δεν έκανε.
Αυτό το ιστορικό γεγονός του θανάτου του Εφιάλτη και το κενό που αφήνει ο Ηρόδοτος, εκμεταλλεύεται ο Μπαλτάκος και στήνει μια καθ' όλα πιστευτή ιστορία, για το πώς ακριβώς επήλθε 11 χρόνια μετά τις Θερμοπύλες, το τέλος του ανθρώπου που προκάλεσε την τραγωδία των Θερμοπυλών.
Η ιστορία αυτή, ξεκινά από τη μάχη των Θερμοπυλών, μέσα από τα μάτια ενός οπλίτη και είναι τόσο αληθοφανής, με τόσο ζωντανές περιγραφές και λεπτομέρεια, που θα μπορούσε ενδεχομένως να ήταν και η καταγραφή των πραγματικών γεγονότων. Εξ' άλλου ο συγγραφέας, καθώς φαίνεται από τις ευχαριστίες, δεν έχει γράψει το βιβλίο του έτσι αβασάνιστα. Αντιθέτως, είχε επιστρατεύσει μια πλειάδα ανθρώπων, που τον βοήθησαν στη συγγραφή του βιβλίου, από έγκριτους ιστορικούς και ειδικούς πολέμου στην αρχαία Ελλάδα, ως καταδρομείς (ΜΥΚ). Διάβασε, έμαθε, έγραψε, διόρθωσε, ως και πορείες στα βουνά, που διαδραματίζεται η ιστορία έκανε, για να καταφέρει να μας δώσει ένα βιβλίο με τόσο αληθοφανή μυθοπλασία, που να καταφέρνει να κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ως το τέλος.

Παράλληλα όμως με την ιστορία, μέσα από συζητήσεις των ηρώων, δίδεται η οπτική της Σπάρτης για διάφορα θέματα. Επιπλέον, ως προμετωπίδα καθενός από τα 18 κεφάλαια του βιβλίου, δίδεται ένα σχετικό χωρίο από τον Πλούταρχο, τον Ξενοφώντα, τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Πλάτωνα κλπ, προκειμένου να διαπιστώσουμε και το ιστορικό υπόβαθρο των αναφορών που γίνονται στα εν λόγω κεφάλαια, σε κάποιους νόμους, ή συνήθειες της Σπάρτης.
Για παράδειγμα μαθαίνουμε πως:
- Οι οπλίτες καλλωπίζονται πριν τη μάχη για να μην προσβάλλουν τους χθόνιους θεούς με την ατημέλητη εμφάνισή τους σε περίπτωση θανάτου τους.
- Από τη στιγμή που παρατάσσεται ο στρατός δεν επιτρέπεται καμιά μετακίνηση γιατί θεωρείται <<αποφυγή>> της μάχης και άρα πράξη ταπεινωτική.
- Επιτρέπεται η ανταλλαγή γυναικών μεταξύ των ομοίων και γι' αυτό δεν υπάρχει μοιχεία, ή ζήλια, καθότι <<ο διπλανός μου δεν είναι άλλος. Είμαι εγώ ο ίδιος, μετά από τόσα χρόνια κοινής ζωής και δυσκολιών και τίποτα δεν μπορεί να παρεισφρήσει ανάμεσά μας>>
- Οι Σπαρτιάτισσες ήταν υπεύθυνες των οικονομικών του οίκου και κατά συνέπεια απολύτως σεβαστά πρόσωπα από τους άντρες τους, αφού η πληρωμή του συσσιτίου και συνεπώς η παραμονή των ανδρών στην κατηγορία των <<ομοίων>>, εξαρτιόταν πλήρως από την οικονομική διαχείριση που θα έκαναν οι γυναίκες τους.
- Τα νομίσματα είναι μεγάλα και σιδερένια για να αποφεύγεται ο αποθησαυρισμός
- Στην Αθήνα κυβερνούν οι πλούσιοι αφού υπάρχει μεγάλη ανισοκατανομή του πλούτου. Στη Σπάρτη όμως πράγματι <<κρατεί ο Δήμος>>, αφού όλοι διαβιούν με ισότητα και αξιοπρέπεια, ενώ για τη διακυβέρνηση του τόπου, επιλέγονται οι συνετοί και γενναίοι.

Κάποια στιγμή όμως, παραδέχεται με πίκρα ο Σπαρτιάτης πως: <<Είμαστε ναυαγοί στο χρόνο. Ναυαγοί στο παρόν. Έπρεπε να ζούμε σε πραγματικές κοινωνίες, όπως στην εποχή του Ηρακλή. Ως ομάδα, ως ένωση ανθρώπων. Είναι κοινωνική η διαβίωση στις άλλες πόλεις; Αυτοί ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον καθημερινά, σε επίπεδο οικονομικό, πολιτικό και προσωπικό.>>
<<Υπερασπιζόμαστε έναν μάταιο σκοπό. Έναν πόλεμο χαμένο πριν καν διεξαχθεί. Υπερασπιζόμαστε έναν τρόπο ζωής λιτό και στερημένο, έναν τρόπο ζωής που αργά ή γρήγορα θα εκλείψει. Δεν μπορούμε να κερδίσουμε. Ποιος δέχεται χωρίς βία να ακολουθήσει έναν τέτοιο τρόπο ζωής;>>

Ένα βιβλίο που θα διαβαστεί ευχάριστα από όλους, που θα χαρούν οι φίλοι της Σπάρτης, θα γνωστοποιήσει αρκετά θέματα από τη φιλοσοφία της στους μη ειδικούς και θα προβληματίσει τους πιστούς της Αθηναϊκής δημοκρατίας, χωρίς ποτέ να γίνει κουραστικό, ή βαρετό.

Το Τέλος του Εφιάλτη
Π. Δ. Μπαλτάκος
Εκδόσεις LIBRO Σελ.321



Read more »

Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2010

Καρλ Φρίντριχ Γκάους. Ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών

Το παρόν βιβλίο διαπραγματεύεται την επιστημονική και προσωπική ζωή του Καρλ Φρίντριχ Γκάους. Διανθισμένη με πλήθος γεγονότων, χαρακτηριστικών συμβάντων και συνομιλιών που αναδεικνύουν το μεγαλείο του επιστήμονα ο οποίος έμελλε να επηρεάσει όλους τους κλάδους με τους οποίους καταπιάστηκε: τα μαθηματικά, την αστρονομία, την τοπογραφία, τη φυσική, τη γεωδαισία. Η συγγραφέας κατορθώνει με τρόπο μυθιστορηματικό να αναδείξει όλες εκείνες τις πλευρές που δομούσαν την προσωπικότητα του "Πρίγκιπα των Μαθηματικών": τις ανθρώπινες αδυναμίες, την ιδιοφυία, την τρυφερότητα και στοργικότητα, την πίστη του στις οικογενειακές αξίες, τη διαρκή του διάθεση για προκοπή, την αυτοπεποίθησή του. Σαν ο ίδιος να περιέγραφε τη ζωή του, με τρόπο αναλυτικό, στην αυτοβιογραφία του με την οποία ποτέ δεν ασχολήθηκε καθώς πάντα έπρεπε να λύσει κάποιο πρόβλημα: τη δημιουργία ενός χάρτη ή την οριοθέτηση των εφαρμογών της ευκλείδειας γεωμετρίας ή τον εντοπισμό κάποιου ουράνιου σώματος. Άλλωστε η ρήση του είναι ενδεικτική: "τίποτα δεν έχει ολοκληρωθεί αν κάτι ακόμα απομένει να γίνει".
Ο μικρός Καρλ Φρίντριχ Γκάους θα γεννηθεί το 1777 στο δουκάτο του Μπράουνσβαϊκ, το οποίο τότε διοικούσε ο Δούκας Καρλ Βίλχελμ Φέρντιναντ. Ο άνθρωπος που χρηματοδότησε το σύνολο των σπουδών του Γκάους και ο τελευταίος δε λησμονούσε ποτέ τον ευεργέτη του. Μάλιστα όταν ήταν πια διάσημος αρνήθηκε αρκετές προτάσεις και παχυλούς μισθούς προκειμένου να προσφέρει τις ακαδημαϊκές και επιστημονικές του υπηρεσίες στα τοπικά πανεπιστημιακά ιδρύματα. Μέχρι το θάνατό του, το 1855 σε ηλικία 77 ετών, ο Γκάους θα συνεχίσει να εργάζεται αγόγγυστα αναπτύσσοντας συνεργασίες, γράφοντας βιβλία και εργασίες, συμμετέχοντας στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ενώ ταυτόχρονα θα φροντίζει την οικογένειά του και την αγαπημένη του μητέρα. Δίκαιος και τίμιος θα διατηρήσει τις αρετές του, όσο και αν οι διάφορες σειρήνες τον καλούσαν.
Ο ζωντανός λόγος της συγγραφέας, οι μεστοί διάλογοι και τα χαρακτηριστικά γεγονότα που παρουσιάζονται στο βιβλίο μας ταξιδεύουν σε εκείνη την εποχή, ωσάν να ζούσαμε δίπλα στον μεγάλο μαθηματικό. Δεν πρόκειται για μία απλή συρραφή και παράθεση ιστορικών ημερομηνιών και γεγονότων αλλά η γνωριμία μας με τον Γκάους γίνεται μέσα από συζητήσεις που παρακολουθούμε να εξελίσσονται σαν σε πραγματικό χρόνο. Έτσι η ανάγνωση συνοδεύεται από διαπιστώσεις, αναλύσεις και προσωπικές τοποθετήσεις. Κι όλα αυτά χωρίς καμία έκπτωση στην ιστορική τεκμηρίωση που οφείλει να συνάδει με μία τέτοια προσπάθεια. Σίγουρα μία ιστορία, που θα μπορούσε να εμπνεύσει, να διαφωτίσει να παραδειγματίσει καθώς αφορά έναν από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς: των "Πρίγκιπα" Καρλ Φρίντριχ Γκάους. Μάλιστα ο εγκέφαλος του συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων θησαυρών της ανθρώπινης νόησης. Σήμερα, διατηρείται στη φορμαλδεΰδη και αποτελεί ένα από τα πολύτιμα κειμήλια της ιατρικής κλινικής του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν.
Λίγα λόγια για τη ΣυγγραφέαM. B. W. Tent: Είναι καθηγήτρια των μαθηματικών στην Αλαμπάμα των Η.Π.Α. Διακρίθηκε για το ταλέντο της να «ζωντανεύει» την ιστορία των μαθηματικών μέσα από τη διδασκαλία και τα βιβλία της. Για το βιβλίο της "Ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών" δήλωσε: «Aυτή η βιογραφία είναι αποτέλεσμα της συναναστροφής μου με τους φοιτητές. Εκείνοι ήθελαν να πληροφορηθούν περισσότερα και εγώ με τη σειρά μου έψαξα και έμαθα όλες τις λεπτομέρειες. Ελπίζω ότι η ιστορία του Γκάους θα παρακινήσει τους αναγνώστες να εξερευνήσουν τον κόσμο των μαθηματικών. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, θα είμαι πραγματικά ευτυχής».
Read more »

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Αρχιμήδης, το θεϊκό μυαλό

Παράλληλες ζωές. Ένας κόσμος που μεταβάλλεται, ένας επιστήμονας που θα προσφέρει τα μέγιστα στην επιστημονική σκέψη και στους κλάδους των μαθηματικών, της φυσικής της αστρονομίας και της μηχανικής. Θα μπορούσε να ήταν ένας μύθος, αλλά τα ιστορικά στοιχεία και η πλούσια βιβλιογραφία που παρατίθεται αναιρεί οποιαδήποτε τέτοια σκέψη.

Όλα ξεκίνησαν πριν από περίπου 2800 χρόνια, όταν οι Έλληνες θέλησαν να αποικίσουν τη λεκάνη της Μεσογείου. Μεταξύ των επιλεγμένων προορισμών τους οι Συρακούσες, που ιδρύθηκαν το 733 π.Χ., και γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή των περίοδο του Ιέρωνα Β', το 275 - 215 π.Χ. Στον κόσμο της εποχής του Αρχιμήδη, έχει περατωθεί η Ελληνιστική περίοδος, ο Μέγας Αλέξανδρος έχει πεθάνει ενώ ήδη αρχίζει να δημιουργείται η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ήδη το 287 π.Χ., χρονιά που γεννιέται ο Αρχιμήδης, παρατηρείται μετατόπιση των πνευματικών κέντρων σε περιφερειακό επίπεδο όπως στην Αλεξάνδρεια, τη Σελεύκεια και την Αντιόχεια. Οι συγκρούσεις, οι πόλεμοι θα οδηγήσουν τον νεαρό Αρχιμήδη για σπουδές στην Αλεξάνδρεια, ο οποίος θα επιστρέψει αργότερα στην αγαπημένη του πατρίδα ώστε να συνεχίσει τις μελέτες του. Ανήκε στους ιδεαλιστές φιλοσόφους - επιστήμονες οι οποίοι πίστευαν "στην ανωτερότητα της νοητής ιδέας" ενώ θεωρούσαν "μειωτική την πρακτική εφαρμογή των ανακαλύψεών τους". Μόνο μετά την παρότρυνση του Ιέρωνα Β' ο Αρχιμήδης άρχισε να εφαρμόζει στην πράξη όσα είχε ανακαλύψει. Η ιστορία τελειώνει το 212 π.Χ. όταν ο Αρχιμήδης σε ηλικία 75 ετών πέφτει νεκρός από το μαχαίρι ενός στρατιώτη (μία από τις τρεις εκδοχές που παρουσιάζονται), αφού προηγουμένως έχει δημιουργήσει με τις αμυντικές και μηχανικές του κατασκευές μεγάλα προβλήματα στον ύπατο Μάρκο Κλαύδιο Μάρκελλο και στην προσπάθειά του να κυριεύσει τις Συρακούσες. Στον μεγάλο επιστήμονα αποδίδεται η φράση "Μη μου τους κύκλους τάραττε" την ώρα που το μαχαίρι του στρατιώτη βάζει τέλος στη δημιουργική του ζωή, ενώ γνωστή είναι και φράση του "Εύρηκα! Εύρηκα!" όταν ανακάλυψε τη δύναμη της άνωσης.

Η ιστορική έρευνα που παρουσιάζεται στο παρόν βιβλίο είναι πολύ ενδιαφέρουσα καθώς συλλέγει, κι ενώνει όλα τα κομμάτια του παζλ που αφορούν τη ζωή του Αρχιμήδη. Ιστορικά γεγονότα, πρόσωπα, πολιτικές συγκυρίες, ιδέες, φιλοσοφικές ανησυχίες καλλιεργούν το κλίμα που θα δημιουργήσει και θα επηρεάσει τις μετέπειτα γενιές ο Συρακούσιος επιστήμονας. Μελέτη που αναδεικνύει την ιστορική συνέχεια και συνάφεια ενώ προσπαθεί να αποδώσει με γλαφυρό τρόπο την ιστορική εξέλιξη της επιστήμης σε χρόνους προ και μετά ζωής Αρχιμήδη. Για να καταλήξει στις σύγχρονες ιδέες του Καρτέσιου, του Νεύτωνα, του Φουριέ του Καραθεοδωρή που έχουν ορίσει και καθορίσει την μαθηματική σκέψη.

Γίνεται πλήρης αναφορά στην εργογραφία του πολυτάλαντου Αρχιμήδη και στις φράσεις του που έχουν γίνει πλέον ρήσεις. Οι συγγραφείς δεν περιορίζονται στην απλή παράθεση των τίτλων, αλλά παρουσιάζουν ενδελεχώς το περιεχόμενο κάθε τίτλου, τα θεωρήματα στα οποία καταλήγει καθώς και τα αξιώματα στα οποία στηρίζεται. Μεταξύ αυτών τοΒοεϊκόν Πρόβλημα, Κύκλου μέτρησις, Τετραγωνισμός ορθογωνίου κώνου τομής, Περί επιψαυόντων (εφαπτομένων) κύκλων και πολλά άλλα. Επιπλέον γίνεται αναφορά στα χαμένα έργα του ενώ ειδικής μνείας τυγχάνουν οι κατασκευές του: τα κάτοπτρα και οι υπόλοιποι μηχανισμοί που προστάτεψαν τις Συρακούσες από τους Ρωμαίους, το πολεμικό πλοίο "Συρακουσίας" που ήταν ταυτόχρονα και μία πολυτελέστατη θαλαμηγός, η υδραντλία, το πλανητάριο το υδραυλικό ρολόι, το ατμοτηλεβόλο κτλ. Στο τέλος του βιβλίου ακολουθούν δύο πολύ ενδιαφέροντα παραρτήματα: Χρονολόγιο και Χρονολογικός Πίνακας Ελλήνων Μαθηματικών. "Η πολύπλευρη προσωπικότητά του, η δυνατή του θέληση, η διορατικότητά του, η ευρηματικότητά του τον καθιέρωσαν ως έναν σκαπανέα του ανθρώπινου πνεύματος, ως ένα σεμνό άνθρωπο και επιστήμονα στον οποίο η ανθρωπότητα θα έχει πάντα ένα σημείο αναφοράς".

Λίγα λόγια για τις συγγραφείς
Η Ελένη Νικολαΐδου είναι φιλόλογος - ιστορικός και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και της Ιστορίας των Αρχαίων Χρόνων. Είναι επιστημονική συνεργάτης της εφημερίδας "Το Έθνος" και του περιοδικού "Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης". Η Μαρία Φράγκου γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι φιλόλογος - ιστορικός. Τα επιστημονικά και ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας.
Read more »

Share